สิ่งที่กลัวและสิ่งยึดเหนี่ยวเป็นสิ่งเดียวกัน

เมื่อวานเขียนว่า เมื่อมีความกลัว นึกถึงพระแม่ตารา (หรือพระพุทธเจ้าพระองค์ใด) แล้วความกลัวหายไป เราอาจจะคิดว่าพระองค์มีอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์ ดุจดังพระองค์อยู่นอกกายเรา ในยามที่เราต้องการ พระองค์จะเสด็จมา แต่จริงๆแล้ว พระองค์อยู่ในใจเราตลอด สิ่งที่ทำให้เรากลัวคือจิตที่ปรุงแต่ง สิ่งที่เรายึดเหนี่ยวเป็นที่พึ่งเมื่อยามกลัวก็อยู่ในใจเราเช่นกัน หรือกล่าวได้ว่า เป็นผลงานสร้างสรรค์ของจิตดวงเดียวกัน

เมื่อเป็นเช่นนี้ อาจมีผู้ถามว่า แล้วถ้าเป็นอย่างนั้น เราจะสวดมนตร์ถึงพระองค์ทำไม เราจะสวดคาถาทำไม เมื่อเรารู้ว่าพระองค์อยู่ในใจเราเอง คำตอบก็คือ การจะเข้าใจประเด็นนี้ได้อาศัยการฝึกฝนเป็นเวลานาน เราอาจจะคิดว่าเราเข้าใจ เราอาจจะพูดหรือเขียนเกี่ยวกับสิ่งนี้ได้อย่างชัดเจน แต่จะเข้าใจจริงอย่างไม่มีข้อสงสัย อย่างไม่ลืมตัวเมื่อความกลัวเกิดขึ้น อาศัยการฝึกจิตอย่างอุตสาหะ การสวดมนตร์ภาวนานึกถึงคุณสมบัติของพระพุทธเจ้าเป็นหนทางหนึ่ง ในการขัดเกลาจิตให้ปราศจากความคิดปรุงแต่ง ให้จิตนึกถึงความดีงามอยู่ตลอดเวลา

เมื่อสวดคาถาจนเป็นนิสัย ความกลัวก็ลดลง การปรุงแต่งก็น้อยลง แม้แต่ในความฝัน เมื่อฝันร้ายเห็นสิ่งที่ทำให้กลัว เช่น บุคคลหน้าตาดุร้าย สัตว์ร้าย ภูติผี ก็ยังสามารถยึดพระแม่ตาราเป็นที่พึ่งได้และแปรเปลี่ยนสิ่งที่ทำให้กลัวในความฝัน
ให้มีคุณลักษณะเดียวกับพระองค์ได้